Shantanu Paranjape's Blog - History, Trekking, Politics and many more

शाळेत असतानाची गोष्ट, बाईनी वर्गात प्रश्न विचारला कि मुलांनो सांगा बरं एकूण दिशा किती? लगेच आमच्यामधील हुशार विद्यार्थ्यांनी उ ई पु आ द नै प वा!! असे म्हणून शाबासकी मिळवली! म्हणजे उत्तर वगैरे या मुख्य दिशा आणि ईशान्य वगैरे या उपदिशा.. (ही शोर्ट फॉर्म वापरायची सवय तेव्हापासून लागलेली) जसे थोडे मोठे झालो तसे या यादीत अजून दोन दिशांची भर पडली, ऊर्ध्व आणि अधर! खालची आणि वरची! अर्थात या दोन दिशांचा वापर दैनंदिन जीवनात कधी झालाच नाही ती गोष्ट सोडा!! कारण मी तरी हा वारा ऊर्ध्व दिशेकडून अधर दिशेकडे जात आहे अस ऐकलं नाही!       आता वाऱ्यांचा विषय निघालाच आहे तर, या दिशा लक्षात ठेवणं तसे अवघड जायचं! वाऱ्यांच्या बाबतीत हा!! म्हणजे हा गरम वारा ईशान्येकडून येऊन नैरुत्येकडे गेला मग तिकडून पूर्वेकडे फिरून पुन्हा पश्चिमेकडे गेला!! कधीकधी हा वारा या सगळ्या दिशांना फसवून, सगळ्यांसोबत मजा मारत असावा असे वाटायचे! त्यामुळे वारा आणि दिशा हे समीकरण माझ्या बाबतीत कधी फारसे जुळले नाही!! आता त्या वाऱ्याला तसे फिरायचे असेल त्याला आपण काय करणार ना!
      वारे झाले की मग तारे यायचे! अमुक अमुक माणसाने जंगलात असत…

भटकंतीसोबत मला , गोष्टी आणि कविता लिहिण्याचा सुद्धा छंद आहे, तर मधून मधून असे काही लेख व कविता इथे देण्याचा प्रयत्न करेन!
जरासं वेगळं !

बालपणीच्या आठवणी!


एके दिवशी सकाळ झाली
नवी कल्पना देऊन गेली
बघता गवाक्षातून बाहेर
बालपणीची आठवण झाली

बालपणीचे चिऊ काऊ
केव्हाच दूर उडून गेले
जाता जाता शर्यतीतल्या
सशालाही घेऊन गेले

उरलेल्या काही आठवणी
मंद गतीने जात आहेत
जाता जाता सोबत
कासवालाही नेत आहेत

चॉकलेटचा तो बंगलाही
आता विरघळून गेलाय
त्याचे ते टॉफीचे दार फक्त
तेवढे शिल्लक राहिलंय

निंबोणीच्या झाडामागे सुद्धा
आता चंद्र दिसत नाही
भोलानाथ नाही म्हणून
हल्ली पाऊसही पडत नाही

आंब्याच्या बनात नाचायला
हल्ली मोरानाही वेळ नाही
तळ्यातल्या त्या पिल्लाला
कुरूप नसल्याची जाणीव होई

झुकू झुकू आगीनगाडीसुद्धा
सध्या बंद आहे
नोकरीच्या निमित्ताने
मामा सुद्धा बाहेर आहे.

बालपणीच्या त्या गीतांचा
सूर काही सापडत नाही
ठणाणणाऱ्या त्या रेडीओचा
आवाज नेमका खराब होई.

विस्मृतीत गेले सारे
दिवस त्या बालपणाचे
आता फक्त एकाच काम
खिडकीतून बाहेर बघत बसण्याचे

 - पुणे,२०१५

जायचे कसे:- वेरूळला जाण्यासाठी आपल्याला प्रथम औरंगाबाद गाठावे लागते. औरंगाबादवरून वेरूळ अवघे ३० किमी आहे. वेरूळला जाण्यासाठी सतत बसेस उपलब्ध आहेत तसेच रिक्षा आणि एस्टी महामंडळाच्या विशेष गाड्याही उपलब्ध असतात. जर नेहमीच्या लाल डब्बा गाडीने जायचे असेल तर गौताळा अभयारण्याला जाणारी गाडी पकडून वेरूळ येथे उतरणे.
जवळची प्रक्षणीय ठिकाणे- देवगिरीचा किल्ला, घृष्णेश्वरचे ज्योतिर्लिंग,खुल्ताबाद,गौताळा अभयारण्य आणि औरंगाबाद मधील इतर स्थळे.
 वेरूळ!! संपूर्ण भारताच्या (आणि त्यातल्यात्यात महाराष्ट्राच्या जास्त) जिव्हाळ्याचा विषय! देशातीलच काय पण विदेशातील पर्यटक सुद्धा इथे येऊन तोंडात बोट घातल्याखेरीज राहत नाहीत इतका ऐतिहासिक वारसा येथे पाहायला मिळतो. अजिंठा-वेरूळ खरे तर सक्खे भाऊच पण दोघात जमीन अस्मानाचा फरक. एक त्यातील चित्रांसाठी आणि दुसरा अप्रतीम अशा कोरीव कामासाठी. वेरूळला येणारे पर्यटक हे खासकरून कैलास लेण्यासाठीच आलेले असतात म्हणजेच १६ नंबरची लेणी पाहण्यासाठी. पण वेरूळ लेण्यांच्या समूहात एकूण ३४ लेणी आहेत.     १ ते १२ बौद्धधर्मीय, १३ ते २९ ब्राह्मणी आणि ३० ते ३४ जैनपंथीय. यामध्ये लेणी नंबर १६ म्…

नाव बघून तुम्हाला प्रश्न पडला असेल की शिवकाळातले किल्ले सोडून हा मुलगा एकदम देवगिरीकडे कसा वळला! खरं तर माझं मलाच आश्चर्य वाटतंय पण याला २ गोष्टी कारणीभूत आहेत १. नुकतीच देवगिरीला दिलेली भेट आणि २. मती गुंगवून टाकणारा इतिहास.
असो! जास्त बडबड नको,
प्रिय /आदरणीय देवगिरी,
       आदरणीय म्हणण्याचं कारण म्हणजे तसा तू सर्व किल्ल्यांच्या आजोबांच्या वयाचा आहेस.आणि तुझा इतिहास इतका मोठा आहे की अरे तुरे करायला मन धजावत नाही. पण तरी मी तुला ए अशीच हक मारणारे. तुझी आठवण यायचं कारण म्हणजे, आत्ताच तुझी झालेली भेट. इतर पर्यटकांप्रमाणे कैलास लेणं , घृष्णेश्वर पाहून हिंदू साम्राज्याची राजधानी पाहण्यासाठी निघालो. आणि येताना औट्रम घाटातून तुझ ते रांगड रूप पाहून प्रेमातच पडलो आणि कधी एकदा गाडी तिथे पोहोचतेय असे झाले.    देवगिरी!!! अवघ्या गिरीचा देव! १२ व्या शतकातील यादवांचे साम्राज्य असलेल्या तुला खरे वैभव लाभले ते विजयनगर साम्राज्यातच. हिंदू साम्राज्याची राजधानी म्हणून तुझा नेहमीच उल्लेख ऐकला होता आणि आज मी समोर उभा होतो तो तुला जाणून घेण्यासाठी, समजून घेण्यासाठी. मोहम्मद तुघलकाकडे तू गेल्यापासून तुझी र…